Natuurlijk begrijpen jullie al dat deze biomassavrouw als ze schrijft over eikels denkt aan die bolletjes die aan eikenbomen groeien. Maar wat is er dan met al die mannen in de titel? Tja, ze hebben iets met eikels.
Om te
beginnen bij de historie: Lex Schaars schreef 40 jaar geleden het boek ‘De
bosbouw van het "Entel" in de tweede helft van de achttiende eeuw’.
Het aardige is dat hij hierin ook iets meldt over de waarde van eikels. De
toenmalige eigenaar van het landgoed Het Entel betaalde in 1759 voor 2,5
schepel eikels 50 cent. De inhoud van een Gelderse schepel is 34,13 liter en
een liter eikels bevat ca. 660 gram eikels, zodat de prijs per kg nog geen cent
bedroeg. In 1792 bleek deze prijs al te zijn verdubbeld.
Eeuwenlang
werden eikels geraapt om als varkensvoer te dienen. De Spanjaard Julián Martín
weet ook wel, dat varkens afmesten door ze 100% eikels te voeren een dikke
winst oplevert. Hij is producent van Jamón Ibérico de Bellota. Wij kennen de
Spaanse ham als Pata Negra. Die belotta (=eikeltjes) variant brengt ongeveer
anderhalf keer meer op dan de ham van dezelfde soort varkens die ook ander voer
krijgen, omdat men de smaak zo verfijnd vindt.
Peter van de
Voort uit Lunteren, bekend van de prijswinnende Remeker boerenkaas, weet goed
wat lekker is en wil ook zijn varkentjes afmesten met eikels. Hij biedt €
0,50 per kilo. Ondanks de beperkte prijsinformatie over vraag en aanbod van
eikels op internet, variërend tussen € 0,10/kg en € 2,50/kg is dit een schappelijke
prijs te noemen. Een puber die in een uur 1400 eikels raapt verdient dan al
meer dan als bordenwasser of kassière. Toch zijn er maar weinig jongeren die nu
in de herfstvakantie buiten eikels rapen om de verdienste. Komt dat omdat ze
verpest zijn als kind, toen ze maar net de aalmoes van 10 cent voor een kilo
kregen bij de kinderboerderij? Of hebben ze het educatieve van computergame ‘My
free farm’ gemist. In dat spel kun je zomereiken planten. Door je eikels aan varkensboer
Peper te geven kun je een diamanten eikel of andere gadgets krijgen.
Als je
het dit jaar van inkomsten van de eikels van zomereiken had moeten hebben was
je arm gebleven. Vreemd genoeg hebben die weinig vruchten geproduceerd. De
Amerikaanse eik heeft veel meer opgeleverd. In 2013 was dat precies andersom.
Dat merkten de rapers die dit jaar voor de boomkwekers op pad gingen. Dat
inzamelen voor boomkwekers is een apart soort handel, compleet met controles en
certificaten. Je komt dan termen tegen als rassenlijst, opstanden en oogstdatum.
De prijzen die men hier per kilo betaalt aan de rapers zijn hoger dan de tarieven
voor varkensvoer. Er worden dan wel weer hogere eisen aan de kwaliteit gesteld.
Daar komt dan nog € 0,75/kg eikels plus kosten per partij voor de
certificaten van de Nederlandse Algemene Kwaliteitsdienst Tuinbouw (NAK
Tuinbouw) bij. Als je googlet op ‘eikels rapen’ kom je krantenartikelen tegen
die vooral hierover gaan. In die artikelen wordt steeds Wim van Liere van NAK
Tuinbouw als controleur en deskundige op het gebied van boomzaden geciteerd. Het
is een kleine wereld en kennelijk doet hij dit al jaren.
De mannen
die in de titel van dit blog staan en die ik tot nu toe heb genoemd, hebben een
relatie met de handel van eikels. Op Lennart Suselbeek is de wandel van eikels
meer van toepassing. Op 10 oktober is hij gepromoveerd bij WageningenUR op een
studie naar de verstopstrategie van eikels door muizen en de kans dat hier
nieuwe bomen uitgroeien. Hoe meer concurrentie (dus, meer muizen of juist
minder eikels), hoe sneller en meer verspreid de zaden verstopt worden. De
eikels profiteren daar van, want hoe beter ze verspreid worden des te groter
hun overlevingskans. Wilde zwijnen (die net als varkens dol op eikels zijn!), hebben
hier geen invloed op. Ze blijken, in tegenstelling tot truffels, eikels niet te
kunnen ruiken.
